CIF Kıymet ile Gümrük Kıymeti Aynı Mıdır?
“İthalat vergileri” eşyanın ithalinde ödenecek gümrük vergisi ile diğer eş etkili vergiler ve mali yükler ile tarım politikası veya tarım ürünlerinin işlenmesi sonucu elde edilen bazı ürünlere uygulanan özel düzenlemeler çerçevesinde ithalatta alınacak vergileri ve diğer mali yükleri ifade etmektedir.
İthalat Vergilerinin hesaplanmasında bazı durumlarda CIF Kıymet baz alınırken bazı durumlarda ise gümrük kıymeti esas alınmaktadır. Gümrük kıymeti ile CIF kıymet vergilerin hesaplanmasında bir yere kadar aynı şeyi ifade etse de bir noktadan sonra sonuç itibariyle aynı değeri vermeyebilir.
CIF Kıymet ile Gümrük Kıymeti Farkı Nasıl Oluşmaktadır?
İthal eşyanın CIF birim kıymeti, eşyanın ithalinde fiilen ödenen veya ödenecek olan mal bedeli ile navlun ve sigorta bedelleri toplamı olarak karşımıza çıkmaktadır.
İthal eşyasının gümrük kıymeti ise, eşyanın satış bedelidir. Satış bedeli, Türkiye'ye ihraç amacıyla yapılan satışta Gümrük Kanunu’nun 27 ve 28’inci maddelerine göre gerekli düzeltmelerin de yapıldığı, fiilen ödenen veya ödenecek fiyat olarak belirlenmiş olup, fiilen ödenen veya ödenecek fiyat, ithal eşyası için alıcının, satıcıya veya satıcı yararına yaptığı veya yapması gereken ödemelerin toplamıdır.
Gümrük Kanunu’nun gümrük kıymetine eklenecek olan hususları içeren 27’nci maddesi incelendiğinde;
a) Eşyanın fiilen ödenen veya ödenecek fiyatına dahil edilmemiş, ancak alıcı tarafından üstlenilen;
Satın alma komisyonları dışındaki komisyonlar ve tellâliye,
Gümrük işlemleri sırasında söz konusu eşya ile tek eşya muamelesi gören kapların maliyeti,
İşçilik ve malzeme giderleri dahil ambalaj bedeli,
b) İthal eşyasının üretiminde ve ihraç amacıyla satışında kullanılmak üzere, alıcı tarafından doğrudan veya dolaylı olarak, bedelsiz veya düşük bedelle sağlanan, fiilen ödenen veya ödenecek fiyata dahil edilmemiş;
İthal eşyasına katılan malzeme, aksam, parça ve benzerleri,
İthal eşyasının üretimi sırasında kullanılan araç, gereç, kalıp ve benzeri aletler,
İthal eşyasının üretimi sırasında tüketilen maddeler,
İthal eşyasının üretimi için gereken ve Türkiye dışında gerçekleştirilen mühendislik, geliştirme, sanat ve çizim çalışmaları, plan ve taslak hazırlama hizmetleri,
c) Kıymeti belirlenecek eşyanın satış koşulu gereği, alıcının doğrudan veya dolaylı olarak ödemesi gereken, fiilen ödenen veya ödenecek fiyata dahil edilmemiş olan royalti ve lisans ücretleri,
d) İthal eşyasının tekrar satışı veya diğer herhangi bir şekilde elden çıkartılması ya da kullanımı sonucu doğan hâsılanın, doğrudan veya dolaylı olarak satıcıya intikal eden kısmı,
e) İthal eşyası için Türkiye’deki giriş liman veya yerine kadar yapılan nakliye ve sigorta giderleri ile eşyanın giriş liman veya yerine kadar nakliyesi ile ilgili olarak yapılan yükleme ve elleçleme giderleri,
Gümrük kıymeti belirlenirken, ithal eşyasının fiilen ödenen veya ödenecek fiyatına ilave edilecek ve gümrük vergisi matrahı ortaya çıkacaktır.
Görüleceği üzere, ithal eşyasının gümrük kıymetine eklenecek olan hususların varlığı halinde CIF Kıymet tutarına söz konusu hususların eklenmesi ile nihai gümrük kıymeti ortaya çıkacak ve CIF kıymet ile Gümrük Kıymeti birbirinden ayrışacaktır. Ayrıca, referans kıymet, kayıt belgesi referansları, gözetim gibi hususların da “Yurtdışı Diğer Gider” hanesine girilmesi halinde CIF Kıymet ile Gümrük Kıymeti farklılaşmış olacaktır.
Bu doğrultuda, Dampinge Karşı Vergi, Ek Mali Yükümlülük veya Gözetim Uygulaması kapsamındaki hesaplamaların CIF Kıymet üzerinden yapılacağına dair mevzuat hükümlerinin varlığı halinde ilgili vergilerin gümrük kıymeti değil CIF Bedel üzerinden değerlendirilmesi ve ithalatçı firmanın beyan edebileceği ve gümrük vergisi matrahına giren diğer giderlerin CIF birim kıymet hesabına dahil edilmemesi gerekmektedir.
Söz Konusu Durum Gümrüklenmiş Değeri Etkilemekte Midir?
“Gümrüklenmiş değer” deyimi, Uluslararası Kıymet Sözleşmesine göre belirlenecek; ithal eşyası için eşyanın CIF kıymeti ile gümrük vergileri toplamını, ihraç eşyası için FOB kıymeti ile gümrük vergileri toplamını ifade etmektedir (Gümrük Kanunu Md. 3/26).
Bu kapsamda, gümrüklenmiş değer üzerinden bir ceza kararı düzenlenmesi söz konusu olduğunda, CIF Kıymet ile Gümrük Kıymeti hususları önem arz edecek ve bu iki tutarın farklılaştığı bir beyanın varlığında oluşacak ceza miktarı da farklılaşmış olacaktır.
Gümrüklenmiş değerin, CIF kıymet ile gümrük vergileri toplamı olduğu dikkate alındığında, yukarıda zikredilen ve Gümrük Kıymetini oluşturan diğer unsurların ceza miktarının belirlenmesinde dikkate alınmaması gerekmektedir.
Bir örnek olay ile söz konusu durum açıklandığında yukarıda belirtilen hususlar daha net bir şekilde anlaşılmış olacaktır.
Mal Bedeli 100.000,00 TL
Navlun Tutarı 20.000,00 TL
Sigorta Tutarı 5.000,00 TL
CIF Tutar 125.000,00 TL
Yurtdışı Diğer Gider 75.000,00 TL (Kayıt Belgesi Alımında Referans Fiyat Nedeniyle)
Yurtdışı Demuraj 12.000,00 TL
Gümrük Vergisi Matrahı 212.000,00 TL
Ege Uzman Mevzuat Departmanı