Türk Lirası Ödeme Zorunluluğuna Uyulmamasının Müeyyidesi
Türk Parasının Kıymetinin Korunması Hakkında Kanun uyarınca yürürlüğe konulan Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karara İlişkin Tebliğ (No: 2008-32/34)'in "Döviz Cinsinden ve Dövize Endeksli Sözleşmeler" başlığı altında düzenlenen 8/9'uncu maddesinde "Türkiye’de yerleşik kişilerin kendi aralarında akdedecekleri; taşıt satış sözleşmeleri dışında kalan menkul satış sözleşmelerinde sözleşme bedelini ve bu sözleşmelerden kaynaklanan diğer ödeme yükümlülüklerini döviz cinsinden veya dövize endeksli olarak kararlaştırmaları mümkündür. Ancak sözleşme konusu ödeme yükümlülüklerinin Türk parası cinsinden yerine getirilmesi ve kabul edilmesi zorunludur.” hükmü yer almaktadır.
Hükmün ithalat işlemlerine bakan yönüyle; antrepo, geçici depolama alanları ile henüz Türkiye Gümrük Bölgesi’ne ulaşmamış eşyanın devir suretiyle satışında sözleşme ve faturalar döviz cinsi üzerinden düzenlenebilirken, sözleşme konusu ödeme yükümlülüklerinin Türk Lirası cinsinden yerine getirilmesi ve kabul edilmesi gerekmektedir.
Tebliğ’e aykırılıklara ilişkin Türk Parasının Kıymetini Koruma Hakkında 1567 Sayılı Kanun'un 3'üncü maddesinin birinci fıkrası kapsamında 3.000-25.000 TL tutarında idari para cezası sözleşmenin her bir tarafı için ayrı ayrı olmak üzere uygulanacaktır. Kabahatler Kanunu kapsamındaki yeniden değerleme oranları dikkate alındığında 2023 yılı için güncel rakamlar*, 31.875 TL ile 265.675 TL arasında değişmektedir.
Dövizle veya dövize endeksli sözleşme yapma yasağına aykırılığın tekrarlanması halinde ise verilecek idari para cezası iki kat olarak hükmedilecektir.
Ayrıca hükmolunacak idari para cezasına kabahat tarihi ile tahsil tarihi arasındaki süre için 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsili Usulü Hakkında Kanun uyarınca gecikme zammı oranında para cezası ile tahsil olunmak üzere, gecikme faizi uygulanacaktır.
Ancak Tebliğ’e aykırılıklara ilişkin olarak Cumhuriyet Başsavcılıkları nezdinde işlem başlatılabilmesini için Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından Cumhuriyet Başsavcılıklarına bildirimde bulunulması üzerine işlemler yerine getirilmektedir.
Ege Uzman Mevzuat Departmanı
*Güncelleme Tarihi: 27.01.2023