Antrepoda Yapılan Devirlerde Eşyanın Gümrük Kıymeti
Giriş
Eşyanın gümrük kıymeti, Gümrük Tarifesinin ve eşya ticaretine ilişkin belirli konularda getirilen tarife dışı düzenlemelerin uygulanması amacıyla, Gümrük Kanunu’nun “Eşyanın Gümrük Kıymeti” başlığı altında düzenlenen 23 ve müteakip maddelerinde yer alan hükümler çerçevesinde belirlenen kıymettir. İthal eşyasının gümrük kıymetinin eşyanın satış bedeli ve satış bedelinin ise, Türkiye'ye ihraç amacıyla yapılan satışta Kanunun 27 ve 28’inci maddelerine göre gerekli düzeltmelerin de yapıldığı, fiilen ödenen veya ödenecek fiyat olduğu hüküm altına alınmış olup, bunun yanında eşyanın satış bedelinin gümrük kıymetine esas alınabilmesi koşullara bağlanmıştır.
Eşyanın Antrepoda Devri İşlemi
Antrepo, gümrük gözetimi altında bulunan eşyanın veya izin verildiği durumlarda serbest dolaşımda bulunan eşyanın ihraç edilmek kaydıyla konulduğu yerler olarak tanımlanmıştır. Gümrük antrepo rejimi ise; ithalat vergilerine ve ticaret politikası önlemlerine tabi tutulmamış ve serbest dolaşıma girmemiş eşyanın gümrük antreposuna konulmasına ilişkin hükümleri belirleyen ekonomik etkili bir gümrük rejimidir.
Gümrük antrepo rejimine tabi tutulmak suretiyle antrepoya depolanan eşya satış suretiyle başkasına devredilebilmektedir.
Devir Sonucunda Eşyanın Gümrük Kıymeti
Antrepoda yer alan serbest dolaşıma girmemiş olan eşyanın ithali öncesinde yapılan satışlar neticesinde eşyanın gümrük kıymetinin belirlenmesi önem arz etmektedir.
İthal eşyasının gümrük kıymeti olan satış bedelinin, Türkiye'ye ihraç amacıyla yapılan satışta Kanunun 27 ve 28’inci maddelerine göre gerekli düzeltmelerin de yapıldığı, fiilen ödenen veya ödenecek fiyat olduğu belirtilmiştir. Bunun yanı sıra, fiilen ödenen veya ödenecek fiyat, ithal eşyası için alıcının, satıcı veya satıcı yararına yaptığı veya yapması gereken ödemelerin toplamıdır. Bu noktada, Türkiye’ye ihraç amacıyla satış kavramının netleştirilmesi gerekmektedir. Bu itibarla, ithal eşyasının gümrük kıymetinin tespitinde, Türkiye'ye ihraç amacıyla yapılan satışta ortaya çıkan fiyatın esas alınması gerekmekte olup, ihraç amaçlı satış deyimi Türkiye'ye ithal edilmek üzere doğrudan doğruya yapılan satışı ifade etmektedir.
Satış bedeli yönteminin uygulanmasında, satış konusu eşyanın serbest dolaşıma giriş rejimi için beyan edilmesi, bunların Türkiye’ye ihraç amacıyla satıldığının kabul edilmesi için yeterli sayılacaktır. Kıymet tespitinde antrepoda devir olması halinde ise; eşyanın Türkiye Gümrük Bölgesine girmesine yol açan son satış veya eşyanın serbest dolaşıma giriş rejimine tabi tutulmasından önce Türkiye Gümrük Bölgesinde gerçekleşen satış eşyanın Türkiye’ye ihraç amacıyla satıldığı anlamına gelmektedir.
Gümrük antrepolarında depolanan eşyanın satış suretiyle başkasına devredilmesi halinde, Türkiye'ye ihraç amaçlı satış, Türkiye'ye ithal edilmek üzere doğrudan doğruya yapılan satışı, yani devir suretiyle yapılan satışı ifade etmekte olup, kıymet tespitinde bu satışın esas alınması gerekmektedir.
Beyanın Doğruluğunun Araştırılması
Ticari teamüller doğrultusunda antrepoda satışlar kapsamında yapılan devirlerin antrepo beyannamesinde beyan edilen tutardan daha az bir tutar üzerinden yapılması mümkün bulunmaktadır. Bu kapsamda, yukarıda belirtilen hususlar çerçevesinde, Türkiye’ye ihraç amacıyla satılan ve son satış fiyatını ifade eden tutar üzerinden serbest dolaşıma girişi gerçekleştirilecek olan eşyanın gümrük kıymetinin doğruluğunun araştırılması hususu gündeme gelebilecek, gümrük idareleri ise, beyanın doğruluğunu araştırmak üzere gerekli çalışmaları yapabileceklerdir.
Yapılacak olan muhtemel kıymet araştırmasında, devir neticesinde oluşan kıymet düşüklüğünün ekonomik ve ticari gerekçelerle uyumlu olduğunun izah edilmesi ve gerekli bilgi ve belgelerin gümrük idaresine sunulması gerekmektedir.
Ege Uzman Mevzuat Departmanı